فیلم های ایرانی بر اساس واقعیت ؛ از روز سوم تا چهار راه استانبول
گاهی اوقات موضوعات واقعی جامعه یا اتفاقات واقعی تاریخی، موضوع اصلی ساخت یک فیلم سینمایی می‌شود. در این مطلب تعدادی از بهترین فیلم های ایرانی بر اساس واقعیت را با هم مرور می‌کنیم.
تاریخ ایران به دلیل شرایط محیطی و موقعیت جهانی خود، اتفاقات خارق‌العاده‌ای به خود دیده است؛ از جنگ تحمیلی و ماجراهای تروریستی تا اتفاقات سیاسی و وقایع هولناک صفحه‌های حوادث! از این رو همواره سینماگران ایرانی موضوعات واقعی و تاریخی را به عنوان سوژه و موضوع فیلمهای خود انتخاب می‌کنند و تاکنون فیلم های ایرانی بر اساس واقعیت بسیاری در این سینما ساخته شده‌اند. البته در این مطلب به فیلم های ایرانی بر اساس وقایع تاریخی نپرداخته‌ایم. با پلازامگ همراه باشید تا برترین فیلم های ایرانی بر اساس واقعیت را با هم مرور کنیم.
در ادامه می‌خوانید:
بهترین فیلم های ایرانی بر اساس واقعیت
تولید فیلم های ایرانی واقعی از مرسوم‌ترین روش‌ها برای ساخت آثار جذاب سینمایی است. کم نیستند فیلم های ایرانی بر اساس واقعیت که با استقبال بسیار خوب مخاطبان سینما روبه‌رو شده‌اند. در ادامه تعدادی از این فیلم‌ها را با هم بررسی می‌کنیم.
1. فیلم شب های تهران
- محصول سال: 1379
- کارگردان: داریوش فرهنگ
- بازیگران: میترا حجار، شقایق فراهانی، یوسف مرادیان و فرهاد آئیش
- بر اساس کدام اتفاق واقعی ساخته شده است: قتل‌های زنجیره‌ای زنان و دختران در تهران و شهرهای حومه به دست قاتلی خطرناک ملقب به خفاش شب
دو دختر دانشجو به نام‌های شیرین و مینا به کمک اطرافیانشان یعنی فرهاد و آقا رحمت آبدارچی شرکت، در حال تحقیق بر روی قتل‌های زنجیره‌ای قاتلی مشابه خفاش شب هستند. او دختران و زنان جوان چشم آبی را شکار می‌کند و به قتل می‌رساند. تلاش جسورانه آنها سبب می‌شود قاتلین، مینا و شیرین را هم تهدید کنند و در همین مسیر مینا به قتل می‌رسد. شیرین که با قتل مینا انگیزه بیشتری برای یافتن فرد قاتل پیدا کرده، متوجه می‌شود شکارچی دختران چشم‌آبی یکی از کسانی است که او هر روز می‌دیده و به او اعتماد کامل داشته است.
2. فیلم روز سوم
- محصول سال: 1385
- کارگردان: محمدحسین لطیفی
- بازیگران: پوریا پورسرخ، باران کوثری، برزو ارجمند و حامد بهداد
- بر اساس کدام اتفاق واقعی ساخته شده است: بر اساس زندگی واقعی خواهر و برادری اهل خرمشهر در روزهای جنگ تحمیلی
فواد پسری عراقی است که در جنوب ایران به شغل معلمی مشغول است و عاشق دختری به نام سمیره شده است. با وجود علاقه شدید فواد، سمیره و خانواده‌اش به خصوص برادرش رضا با این ازدواج مخالفند و دست رد به سینه فواد می‌زنند. چند سالی می‌گذرد و خرمشهر به اشغال نیروهای صدام درمی‌آید. حالا سمیره با پایی تیرخورده در خانه مانده و متجاوزان خانه‌ها را محاصره کرده‌اند. مسئول ساماندهی نیروهای بعثی کسی نیست جز افسری به نام فواد. رضا خواهرش سمیره را سه روز تمام در چاله‌ای مخفی می‌کند تا سر بزنگاه او را از میان عراقی‌ها نجات دهد، اما فواد سر می‌رسد!
3. فیلم قلاده های طلا
- محصول سال: 1390
- کارگردان: ابوالقاسم طالبی
- بازیگران: امین حیایی، محمدرضا شریفی‌نیا، حمیدرضا پگاه و علیرام نورایی
- بر اساس کدام اتفاق واقعی ساخته شده است: وقایع سیاسی امنیتی پس از انتخابات سال 1388 در ایران
در روزهای پس از انتخابات سال 88 که دوقطبی شدید سیاسی بین مردم ایران ایجاد و بحث تقلب بزرگ مطرح شده است، دشمنان قسم‌خورده ایران تعدادی از برترین جاسوس‌ها و ماموران خرابکار و تروریست خود را به ایران می‌فرستند تا هم شهرها را به آتش بکشند و هم در هواپیمای حجت الاسلام سید محمد خاتمی، رئیس جمهور سابق ایران بمب‌گذاری کنند.
4. فیلم چ (چمران)
- محصول سال: 1392
- کارگردان: ابراهیم حاتمی کیا
- بازیگران: فریبرز عرب‌نیا، بابک حمیدیان، سعید راد و مریلا زارعی
- بر اساس کدام اتفاق واقعی ساخته شده است: داستان 2 روز از زندگی شهید مصطفی چمران در نبرد پاوه
ماجرای فیلم درباره روزگاری است که جنگ در کردستان بالا گرفته و شهید مصطفی چمران برای فرماندهی عملیات و پایان دادن به غائله‌های پاوه وارد این شهر می‌شود.
5. فیلم ایستاده در غبار
- محصول سال: 1394
- کارگردان: محمدحسین مهدویان
- بازیگران: هادی حجازی‌فر، امیرحسین هاشمی، سوده ازقندی و فرهاد فداکار
- بر اساس کدام اتفاق واقعی ساخته شده است: بر اساس برش‌هایی از زندگی حاج احمد متوسلیان
این اثر یک فیلم سینمایی بلند است که تماما به صورت مستند ساخته شده است. بخشی از فیلم راجع به صحبت‌های خانواده، رفقا و همرزمان حاج احمد متوسلیان درباره اوست و بخشی صدای واقعی و مستند او در سخنرانی‌ها روی بازی تحسین برانگیز هادی حجازی‌فر در نقش حاج احمد است.
6. فیلم خشم و هیاهو
- محصول سال: 1394
- کارگردان: هومن سیدی
- بازیگران: نوید محمدزاده، طناز طباطبایی، رعنا آزادی‌ور و سعید چنگیزیان
- بر اساس کدام اتفاق واقعی ساخته شده است: ماجرای جنجالی به قتل رسیدن شهلا جاهد، همسر دوم ناصر محمدخانی بازیکن مشهور فوتبال
خواننده‌ای مشهور به نام خسرو که زندگی عاشقانه‌ای با همسرش دارد، به دلیل ارتباط زیادش با مخاطبان عاشق دختری به نام حنا سرافراز در میان آنها می‌شود. خسرو در عشق به حنا، به جایی می‌رسد که می‌خواهد همسر اولش را طلاق دهد و به حنا می‌گوید که بدون او لحظه‌ای نمی‌تواند زندگی کند. حالا همسر اول خسرو در خانه و اتاق خوابش به قتل رسیده و این پرونده دو متهم بزرگ دارد: خسرو و حنا سرافراز! این داستان شباهت بسیاری به ماجرای زندگی ناصر محمدخانی داشت، اما سازندگان هیچ‌گاه زیر بار این شباهت نرفتند.
7. فیلم ماجرای نیمروز
- محصول سال: 1395
- کارگردان: محمدحسین مهدویان
- بازیگران: احمد مهرانفر، مهرداد صدیقیان، هادی حجازی‌فر و جواد عزتی
- بر اساس کدام اتفاق واقعی ساخته شده است: بمب‌گذاری‌ها و کشتار مردم ایران توسط منافقین و ترورهای دهه شصت در اولین سال‌های پس از انقلاب
ماجرا به روزهای بعد از برکناری ابوالحسن بنی‌صدر از ریاست جمهوری می‌پردازد. طرفداران بنی‌صدر که به رهبری مسعود رجوی و موسی خیابانی خود را فداییان مردم و مجاهدین خلق معرفی می‌کنند، شروع به ایجاد رعب و وحشت و کشتار مردم می‌کنند و دست به ترور شخصیت‌های مهمی چون شهید بهشتی و شهید رجایی می‌زنند. یک گروه اطلاعاتی ویژه برای پیدا کردن مسعود جوی و موسی خیابانی به کار می‌افتد تا جلوی این اقدامات هرچه سریع‌تر گرفته شود.
8. فیلم چهارراه استانبول
- محصول سال: 1396
- کارگردان: مصطفی کیایی
- بازیگران: بهرام رادان، محسن کیایی، ماهور الوند و سحر دولتشاهی
- بر اساس کدام اتفاق واقعی ساخته شده است: آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو و شهادت نزدیک به بیست تن از آتش‌نشانان فداکار
پسری به نام احد، کارگر یک تولیدی در ساختمان پلاسکوی تهران است. او عاشق دختری به نام لادن است که از طرف پدر برای ازدواج با پسرعمویش تحت فشار است. احد برای تامین هزینه ازدواج به همراه بهمن قمار می‌کنند. شب قبل از آخرین قمار احد، لادن از خانه فرار می‌کند و در همان تولیدی که احد آنجا کار می‌کند پنهان می‌شود. صبح روز بعد، خبر تلخ و دردناکی از چهارراه استانبول به سایر نقاط ایران مخابره می‌شود. ساختمان پلاسکو آتش گرفته و لادن در یکی از طبقات آن گیر کرده است. احد و بهمن در تلاشند تا او را نجات دهند!
9. فیلم 23 نفر
- محصول سال: 1397
- کارگردان: مهدی جعفری
- بازیگران: گروهی از بازیگران نوجوان
- بر اساس کدام اتفاق واقعی ساخته شده است: بر اساس اسارت و شکنجه بیست و سه نوجوان
این فیلم بر اساس وقایع کاملا حقیقی است که در دوران اسارت هشت سال جنگ تحمیلی بر ملاصالح قاری و بیست و سه نوجوان هم سلولش گذشته است. او وقتی از دست عراقی‌ها آزاد می‌شود و به ایران می‌رسد، به جرم خیانت دستگیر می‌شود، اما با تلاش‌های حاج ابوترابی نیروهای امنیتی ایران پی به بی‌گناهی او می‌برند.
10. فیلم ماجرای نیمروز؛ رد خون
- محصول سال: 1397
- کارگردان: محمدحسین مهدویان
- بازیگران: هادی حجازی‌فر، جواد عزتی، محسن کیایی و بهنوش طباطبایی
- بر اساس کدام اتفاق واقعی ساخته شده است: حمله مجاهدین و منافقین به ایران پس از پایان جنگ از سمت مرزهای غربی کشور و کشتار بی‌رحمانه زنان، کودکان و مردان
در آخرین روزهای جنگ و در حالیکه آتش بس بین ایران و عراق اعلام شده، منافقین با تجهیزات کامل که عراق و سایر دشمنان در اختیارشان قرار داده‌اند برای تغییر حکومت در ایران به مرزهای غربی کشور حمله می‌کنند و با کشتن مردمان کرد بی‌گناه، بی‌رحمانه جلو می‌آیند. شهید صیاد شیرازی فرماندهی عملیات را تحت عنوان عملیات مرصاد بر عهده می‌گیرد. از میان بچه‌های گروه اطلاعات «ماجرای نیمروز» فقط صادق و کمال باقی مانده‌اند. کمال در تحقیقاتش متوجه می‌شود خواهرش هم عضوی از منافقین شده است که در حال حاضر دارد به همراه تروریست‌ها به ایران برمی‌گردد.
11. فیلم شبی که ماه کامل شد
- محصول سال: 1397
- کارگردان: نرگس آبیار
- بازیگران: هوتن شکیبا، الناز شاکردوست، پدرام شریفی و فرشته صدرعرفایی
- بر اساس کدام اتفاق واقعی ساخته شده است: قتل فائزه و برادرش، همسر و برادر زن عبدالحمید ریگی به دست عبدالمالک و عبدالحمید ریگی
این فیلم داستان عشق بی‌نظیر عبدالرحیم ریگی به دختری تهرانی به نام فائزه را به تصویر می‌کشد، اما این عشق مدت زیادی دوام نمی‌آورد و جای خود را به ترس، رعب و وحشت می‌دهد. عبدالرحیم که روزگاری به دلیل لطافت وجودش برای فائزه شعر می‌سرود، حالا پا‌به‌پای برادرش عبدالمالک ریگی آدم می‌کشد!
12. فیلم درخت گردو
- محصول سال: 1398
- کارگردان: محمدحسین مهدویان
- بازیگران: پیمان معادی، مینا ساداتی، مینو شریفی و مهران مدیری
- بر اساس کدام اتفاق واقعی ساخته شده است: بمباران شیمیایی سردشت و از بین رفتن زندگی مردمان آن منطقه
قادر مرد شریف کردی است که در سردشت زندگی می‌کند. با اینکه مشکلات زیادی به واسطه جنگ وجود دارد، اما هنوز هم که هنوز است در سردشت، اتحاد و مهربانی جریان دارد. صدام در خلال جنگ، سردشت و روستاهای اطراف آن در آذربایجان غربی را هدف حملات و بمباران‌های وحشیانه شیمیایی خود می‌کند. پس از این حملات است که زندگی برای مردمان آن منطقه رنگ دیگری می‌گیرد؛ رنگ خون و مرگ، رنگ تاول و سرفه و تنگی‌نفس!
13. دیگر فیلم های ایرانی بر اساس واقعیت
علاوه بر فیلم‌هایی که در این فهرست آمده است، فیلم های ایرانی زیادی در این زمینه تولید شده‌اند. در این فهرست سعی کردیم به فیلم های ایرانی بر اساس واقعیت های جنگ تحمیلی و فیلم های تاریخی که تعدادشان در سینمای ایران زیاد است نپردازیم. همچنین برای جلوگیری از طولانی شدن فهرست، فیلم‌هایی که به خشونت و تجاوز می‌پرداختند را هم کنار گذاشتیم و فقط فیلم‌هایی را معرفی کردیم که به اتفاقات خاص و ویژه و مشخص پرداخته‌اند.
در میان ساخته‌های جدید سینمای ایران که هنوز اکران نشده‌اند، علاوه بر «درخت گردو»، دو فیلم «عنکبوت» و «روز صفر» هم وجود دارند که اولی به زندگی سعید حنایی ملقب به قاتل عنکبوتی که در مشهد اقدام به 16 فقره قتل کرده بود می‌پردازد و دومی به ماجرای دستگیری عبدالمالک ریگی توسط ماموران وزارت اطلاعات و سربازان گمنام امام زمان. در فیلم «عنکبوت» محسن تنابنده نقش قاتل عنکبوتی و در «روز صفر» ساعد سهیلی نقش عبدالمالک ریگی را ایفا کرده‌اند.
کلام آخر
در این پرونده به تعدادی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین فیلم های ایرانی بر اساس واقعیت پرداختیم. البته تعداد فیلم های بر اساس واقعیت ایران در سینما در سال‌های بعد از انقلاب بسیار بیشتر از موارد فهرست شده در فهرست فوق است. اما یا فیلم مذکور فیلم خوبی از آب درنیامده، یا آنچنان به موضوع واقعی پرداخته نشده است. نکته جالب فهرست فوق حضور پررنگ آثار محمدحسین مهدویان است که با سبک خاص فیلمسازی خود چند سالی است که تخصص خود را در ساخت فیلم های ایرانی بر اساس واقعیت نشان داده و تعدادی از تماشایی‌ترین فیلمهای این حوزه را کارگردانی کرده است. در انتها از شما مخاطبان عزیز مجله پلازامگ خواهشمندیم نظرات خود را درباره این مطلب و فیلم های ایرانی بر اساس واقعیت با ما در میان بگذارید.